Jaarprogramma 2025–2026

Als opening van ons programma presenteren we een trilogie, door de jonge Nederlandse componist Christiaan Richter geschreven voor accordeonist Vincent van Amsterdam en het Luna String Quartet. Drie onafhankelijke werken die onderling aan elkaar verwant zijn, aan elkaar complementair, maar onmiskenbaar met elk een eigen karakter.

Foto Ronald Knapp


Programma
– Afbuigingsjuk (2019, voor solo accordeon
– Afspiegelbreuk (2023, voor accordeon en strijkkwartet
– Een nieuw werk voor accordeon en strijkkwartet (2025)

Over het programma
Het Het eerste werk op het programma is Afbuigingsjuk, een grootschalig en virtuoos werk voor accordeon-solo dat in 2019 in première ging op November Music, en met lovende reacties werd ontvangen. De titel van het stuk verwijst naar de “deflection yoke”, een onderdeel in de beeldbuis van een oude CRT-televisie die de bundel stralen van het elektronenkanon achterin de TV afbuigt en over het scherm verdeeltzodat er beeld ontstaat. In de vroege jeugd van de componist raakte bij de TV in huis dit specifieke onderdeel defect, waardoor er van het beeld slechts een zeer helder lichtpuntje in het midden van het scherm overbleef. De intensiteit van die punt, en deze sterke visuele herinnering worden in het stuk geassocieerd met het intense, energieke, en uiterst gefocuste spel van jazzsaxofonist John Coltrane in zijn late periode. Daarnaast worden er links gelegd tussen de veelzijdigheid aan timbres die een accordeon kan produceren – kaal, rond, warm, precies, scherp of juist vol, rijk aan boventonen – en de manier waarop elektronische muziek een toon radicaal kan benaderen qua puurheid en bewerking. Een verdere leidraad voor het stuk is het contrapunt in cantates van Bach: het naast of boven elkaar bestaan van meerdere lagen, die zich op verschillende snelheden ten opzichte van elkaar voortbewegen.Het tweede werk, Afspiegelbreuk, voor de volledige bezetting van accordeon en strijkkwartet, reflecteert op, of spiegelt zich als het ware af aan Afbuigingsjuk. Hetontwikkelt zich door op terrein waar het laatstgenoemde werk in de slotepisode ofapotheose in ten einde kwam. Afspiegelbreuk valt aan de ene kant te karakteriserenals contemplatief en sereen, maar tegelijkertijd is het voortdurend in ontwikkeling. Zoals in een prisma een lichtstraal wordt afgebogen, en er door de breking van het licht een spectrum aan kleurverschillen kan worden waargenomen, zo belicht Afspiegelbreuk de subtiele gradaties in spanning en kleur in een opeenvolging van verscheidene harmonieën.

Het drieluik wordt afgesloten met een première: een volledig nieuw werk voor accordeon en strijkkwartet dat speciaal voor dit programma geschreven werd. Zoals de laatste passage van Afbuigingsjuk aanleiding gaf tot een verdere verdieping in Afspiegelbreuk, zo geven vele eerdere passages in Afbuigingsjuk een aanzet om in het nieuwe werk de virtuositeit van de musici naar voren te brengen in de vorm van een stuk dat tegelijk een concerto voor accordeon & strijkkwartet en concerto voor strijkkwartet & accordeon zal zijn.

In het nieuwe stuk worden de aspecten van samenspel, het zeer goed naar elkaar luisteren en op elkaar afstemmen, zoals die in Afspiegelbreuk op de voorgrond staan meegenomen en vinden een verdere doorwerking. Maar in tegendeel tot, en in contrast met Afspiegelbreuk, zullen contrapunt en individualiteit van de instrumenten in het nieuwe werk een grotere rol spelen, evenals een grotere nadruk op een variëteit aan ritmiek.

Vincent van Amsterdam is als een van de voornaamste pleitbezorgers van het instrument een veelgevraagde en bekroonde solist. Zijn veelzijdige repertoire reikt van vroege- en barokmuziek tot de allernieuwste muziek die speciaal voor het instrument geschreven is. Hij werkt veel samen met hedendaagse componisten, en diverse werken zijn dan ook door hem geïnstigeerd of speciaal voor hem geschreven. Zijn activiteiten omvatten zowel het solistische recital, kamermuziek, als samenwerkingen met orkesten. Van Amsterdam soleerde met o.a. het Residentie Orkest, Nederlands Kamerorkest, Bochumer Symphoniker, en ORF Radio-Symphonieorchester Wien. Zie hier een overzicht van zijn CD-opnames.

Het Luna Quartet, strijkkwartet voor hedendaagse muziek, en “specialists in quiet music” volgens BBC Radio 3, streeft sinds 2018 naar het allernieuwste. Het kwartet zoekt bewust de rafelranden van de nieuwe experimentele muziek op, vanuit het besef dat daar geschiedenis wordt geschreven. Zonder reserve zetten de vier musici hun expertise in en gaan ver in het verleggen van grenzen.Ze werkten internationaal samen met componisten als Kunsu Shim, Gerhard Stäbler, Frank Denyer, Ig Henneman, Rozalie Hirs, en Richard Rijnvos. Bij het Britse label Another Timbre zijn inmiddels drie CDs van het kwartet verschenen.

Foto Deen van Meer

Christiaan Richter is een Nederlandse componist. In 2014 behaalde hij zijn master compositie aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag bij Martijn Padding, Guus Janssen, Diderik Wagenaar en Calliope Tsoupaki. Richter schrijft voor diverse combinaties, variërend van uitgebreid compositorisch onderzoek middels solowerken, zoals de cyclus Droplets voor slagwerker Konstantyn Napolov en Remgewogen voor gitarist Martin van Hees, tot werken voor ensemble en electronica als We Get Requests, het pianoconcert muTaTum (geschreven voor RKST21 met Severin von Eckardstein en Ermis Theodorakis als solisten), en orkestwerken als Motion Blur Streaks, Wendingen en 2270, waarvan de twee laatstgenoemde in opdracht van het Concertgebouworkest zijn geschreven..

“Voices of the Violin” is een cyclus van nieuwe solostukken. Deze werken tonen niet zozeer de persoonlijkheid van de uitvoerder of componist, maar laten zien hoe de persoonlijkheid van een viool onze muziekbeleving beïnvloedt – wat het instrument te zeggen heeft. Joseph schrijft “Het project is ontstaan ​​uit mijn eigen zoektocht naar een viool. In 2021 moest ik op zoek naar een nieuw instrument. Ik probeerde meer dan 80 verschillende violen, elk met een unieke persoonlijkheid die mijn spel beïnvloedde. De manier waarop ik een muziekstuk benaderde, kon per instrument drastisch veranderen. De stukken van “Voices of the Violin” zijn gebaseerd op deze ervaring en onderzoeken hoe viool en violist met elkaar verbonden zijn en hoe we samenwerken
om één muzikale stem te creëren. […] Tijdens mijn zoektocht heb ik samengewerkt met componisten en collega’s. Dit werd centraal gesteld in “Voices” en in de nieuwe stukken. Deze stukken hebben me uitgedaagd om elke grens van mijn eigen techniek te benutten en met componisten samen te werken om nieuwe technieken en geluiden te vinden waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden op de viool. Sommige nieuwe technieken zijn gemakkelijk te herkennen, zoals wanneer ik de viool op mijn schoot houd (in het stuk van Alice Yeung) of hem met een eetstokje bespeel (in het stuk van Jasper de Bock). Andere zijn subtieler, maar hebben desondanks tot nieuwe geluiden en notaties geleid.”


Programma

  • Martijn Padding – 26 Seconds
  • Silvia Borzelli – presto continuo
  • Samuel Carl Adams – The Last Sound of Venice
  • Helena Winkelman – Lady in a Shell (with a bell), uit Capriccios voor soloviool
  • Kate Moore – E is for Elijah
  • Marton Illes – Én-Kör IV
  • Robin de Raaff – Encore II
  • Jan van de Putte – and then my song started dreaming
  • Juerg Frey – Wind, inside the sound
  • Jasper de Bock – 1001 Stokslagen
  • Alice Yeung – Posturizor
  • Livia Malossi Bottignole – Hummingbird Pulse
  • Arieh Chrem – Comfort, for Joe

Joseph Puglia wordt geprezen om de magische momenten die hij creëert tijdens concerten. Een recente concertuitvoering in het Sydney Opera House werd omschreven als ““breathtaking, every phrase perfectly shaped. His prowess … almost extraterrestrial, made for one of the most engaging displays of the instrument” (Limelight Magazine). 
Joseph, een vooraanstaand pleitbezorger voor nieuwe muziek, omvat met zijn project “Voices of the Violin” nieuwe opdrachten van 13 componisten, die in 2023 in première gingen. Zijn project rond de vioolwerken van Luciano Berio resulteerde in een “verbluffende” cd-opname (Luister) en samenwerkingen met conservatoria, festivals en meer dan 100 violisten van alle niveaus. Hij heeft ook onderzocht hoe actieve publieksparticipatie diepere muzikale verbindingen kan creëren, met speciale aandacht voor de muziek van Pauline Oliveros. Als concertmeester van het Asko|Schönberg ensemble cureert Joseph “…and Beyond”, een ongeleide concertreeks die klassieke en hedendaagse muziek combineert. Hij werkte nauw samen met musicoloog Clive Brown en dirigent Johannes Leertouwer aan historische benaderingen van Brahms. In 2023 werd hij uitgenodigd om in Washington D.C. op te treden op de “Ole Bull” Stradivarius van het Smithsonian Museum, een van de slechts elf gedecoreerde Stradivariusviolen die er nog zijn. Hij werkte ook nauw samen met elektrische-gitaarlegende Steve Vai.
Joseph doceert aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, waar hij sinds 2010 woont. Joseph Puglia bespeelt een viool van Anselmo Bellosio, Venetië, ca. 1785, afkomstig uit de nalatenschap van Karel Appel.

Foto Heather Pinkham

Een programma rond nieuwe stukken die voor Ralph zijn geschreven. Het volledige programma wordt spoedig bekend gemaakt.

Ralph van Raat  is al vanaf zijn 14e jaar volledig gefascineerd door de klassieke muziek van de twintigste eeuw. Alhoewel zijn repertoire van Bach tot Bartók loopt, ligt het zwaartepunt op componisten vanaf Debussy, Bartók en Ives tot hedendaagse meesters. Zijn doel is het publiek te overtuigen van de immense schoonheid en veelzijdigheid van de muziek van onze tijd met solo-recitals, lezingen met pianospel, concertoptredens, CD-opnames en bijzondere projecten. In 2003 kreeg hij de titel Steinway Artist en voegde zich daarmee bij het exclusieve groepje pianisten waartoe onder meer Vladimir Horowitz, Martha Argerich, Alfred Brendel, Lang Lang en Keith Jarrett behoren. Sinds 2006 heeft hij een exclusief contract met Naxos waar inmiddels meer dan 30 opnames van hem verschenen.

In het programma Sterren van de Hemel staan twee premières van Nederlandse bodem centraal, Riflesso sull’aria van Richard Rijnvos en le feu rouge foncé van Piet-Jan van Rossum. Beide componisten hanteren hetzelfde artistieke vertrekpunt: ze laten zich in hun nieuwe werk inspireren door Trois Poèmes de Mallarmé, een liederencyclus voor sopraan en ensemble van de door hun beiden zeer bewonderde Maurice Ravel. Het streven van Rijnvos en van Rossum is om tot een hedendaagse én authentieke reflectie op dit meesterwerk te komen. Van Ravel-pastiches zal dus geen sprake zijn. Bijzonder aan Sterren van de Hemel is, dat naast de nieuwe werken ook de Ravel-cyclus uitgevoerd wordt: een spannende confrontatie tussen oud en nieuw.

Rijnvos gaat in zijn Riflesso sull’aria een band met Trois Poèmes de Mallarméaan, door de bezetting ervan te adopteren. Op basis hiervan komt hij tot 12 liederen die als vintage Rijnvos klinken en die in sfeer contrastrijker zijn dan de serene, impressionistische Ravel-cyclus. Hij laat zich hierin mede inspireren door Igor Stravinsky’s aforistische Trois Poésies de la Lyrique Japonaise, een werk dat zijn bezetting met de Ravel-cyclus deelt en in dezelfde tijd is ontstaan. Van Rossum kiest qua instrumentatie in zijn nieuwe le feu rouge foncé een iets ander pad. Hij neemt de instrumentale bezetting van de Ravel-cyclus over, maar ziet af van een rol voor de sopraan. Of het daarmee tot een soort van Lieder ohne Worte komt is nog niet te zeggen. Zeker is wel dat van Rossums bewondering voor Ravel hooguit gevoileerd zal doorklinken; zijn muziek kenmerkt zich, evenals die van Rijnvos, door een onmiskenbaar eigen signatuur. 
In Sterren van de Hemel voeren we naast beide premières en de cyclus van Ravel, tevens de cyclus van Stravinsky uit. Daarmee ontstaat een programmaopzet die tijdsgrenzen slecht. Ter completering van het geheel klinken er daarnaast nog twee laat 20ste eeuwse werken die als intermediair tussen nieuw en ouder repertoire fungeren: Aldo Clementi’s verstilde Impromptu voor klarinet en strijkkwartet, en Franco Donatoni’s spectaculaire Het voor fluit, basklarinet en piano. Het vocale aandeel van het programma tenslotte, wordt verzorgd door de gevierde sopraan Keren Motseri. 

programma

  • Maurice Ravel – Trois Poèmes de Stéphane Mallarmé (1913)  
    sopraan, 2 fluiten, 2 klarinetten, strijkkwartet, piano
  • Piet-Jan van Rossum – le feu rouge foncé (2025)
    2 fluiten, 2 klarinetten, strijkkwartet, piano
  • Franco Donatoni – Het (1990)
    fluit, basklarinet, piano 
    pauze
  • Richard Rijnvos – Riflesso sull’aria (2025)
    sopraan, 2 fluiten, 2 klarinetten, strijkkwartet, piano
  • Igor Stravinsky – Trois Poésies de la Lyrique Japonaise (1912-1913)   
    sopraan, 2 fluiten, 2 klarinetten, strijkkwartet, piano
  • Aldo Clementi – Impromptu (1979)  
    klarinet, strijkkwartet

Het Ives Ensemble speelt de beste moderne kamermuziek in de meest pure vorm. Met de eigenzinnige Amerikaanse componist Charles Ives als inspirator, kiest het voor oorspronkelijkheid en kwaliteit, voor muziek van blijvende impact. Daarbij is er niet alleen oog voor de nieuwste ontwikkelingen, maar ook voor noten van even geleden. Met één been in de 20e eeuw, één been in de 21e eeuw en vooruitkijkend naar de 22e eeuw, richt het ensemble zich op historische muziek van onze tijd, muziek die we in de toekomst zullen waarderen als ons cultureel erfgoed. Legendarische componisten als John Cage en Aldo Clementi schreven werk voor het ensemble, en ook nu onderhoudt het ensemble nauwe banden met toonaangevende componisten met wie het zich verwant voelt. Dit resulteert in zeer uiteenlopende, steeds verrassende programma’s, die het publiek tot intensief luisteren uitnodigen. 

Het Ives Ensemble maakte naam met baanbrekende uitvoeringen en registraties van werk van John Cage en Morton Feldman, maar is evenzo bekend om zijn overige repertoire dat zich kenmerkt door originaliteit en een onderzoekende geest. Verder onderscheidt het zich door zijn ongedirigeerde werkwijze en flexibele bezetting, zijn doorwrochte programmering en zijn brede, interdisciplinaire belangstelling. In zijn inmiddels bijna 40-jarige carrière speelde het ensemble op vooraanstaande podia en festivals in binnen- en buitenland, produceerde het succesvolle eigen festivals, en werkte het samen met talloze componisten. Het laatste decennium betrof dat onder anderen: Terry Riley, Alvin Lucier, Piet-Jan van Rossum, Cassandra Miller, Joanna Bailie en Richard Rijnvos. Daarnaast bracht het ensemble tot dusver 19 alom geprezen cd-registraties uit, onder meer bij het legendarische Zwitserse HatHut-label en de Nimbus Alliance. 

8 februari 2026
Radikaal microtonaal
Stefan Gerritsen – gitaar
Ere Lievonen – orgel
Anne Veinberg – toetsen

8 maart 2026
Danny Driver – piano

Foto Kaupo Kikkas


Een programma geheel gewijd aan het pianowerk van György Ligeti: Musica Ricercata en een selectie van zijn études.

12 April 2026
Als slot drie solisten van het befaamde Keulse Ensemble MusikFabrik
Maxime Morel – tuba
Marco Blaauw – trompet
Christine Chapman – hoorn

Kickstartercampagne Ives Ensemble

Het Ives Ensemble gaat een cd opnemen met recent werk van Richard Rijnvos: twee composities uit zijn nieuwe cyclus Kosmoscópio, die hij beide speciaal voor dit ensemble schreef.

Kosmoscópio is geïnspireerd op het oud-Griekse filosofische concept van de ‘Harmonie der Sferen’ en verklankt de negen hemellichamen die daar deel van uitmaken. Naast de aarde in het centrum, zijn dat de maan, Mercurius, Venus, de zon, Mars, Jupiter, Saturnus en de vaste sterren. Volgens Pythagoras produceren deze laatste acht, door hun omloop om de aarde, elk een unieke drone. Voor Richard vormt dit een prachtig uitgangspunt om Kosmoscópio op te baseren. De eerste twee delen die hij van de cyclus voltooide, getiteld Seléne (de maan) en Aphrodíte (Venus), werden in editie 2023 van November Music in première gebracht. Seléne werd in november 2023 ook bij ons met veel succes uitgevoerd.

In Aphrodíte illustreren mysterieuze klanken, op de rand van stilte, het naderen van Venus. Met het dichterbij komen van de planeet horen we het fascinerende timbre van de shō. Dit Japanse mondorgel heeft een solo-rol in Aphrodíte en wordt bespeeld door de onvolprezen Naomi Sato. Zij is onze gids in een hemelse reis van dertien omlopen, waarna we terugkeren naar de stille leegte van het universum.

Met Seléne schreef Richard zijn langverwachte strijkkwartet. Dat begint in volledige duisternis (nieuwe maan) en schildert vervolgens de maanstanden, van de eerste glimp van maanlicht (eerste kwartier), tot volle maan halverwege de cyclus, en weer terug. Het ruige maanoppervlak veroorzaakt complexe erupties, die opklinken vanuit een monochrome achtergrond waarin nachtelijke drones voor een toverachtige sfeer zorgen.

De registratie en distributie van de cd wordt verzorgd door TRPTK, een mondiaal opererend label met een avontuurlijke catalogus bestaande uit wereldpremières en ander bijzonder repertoire.

De cd zal in januari 2026 worden uitgebracht. Het doel is om met dit album Aphrodíte en Seléne mondiaal beschikbaar te maken. 

Zie voor verdere informatie https://www.kickstarter.com/projects/ives-ensemble/ives-ensemble-cd-album-richard-rijnvos.