Concert 3 april 2022 om 16:00 uur - Moderne Muziek Nijmegen

Scordatura Ensemble

TONALITY FLUX

Het Scordatura Ensemble is al twee decennia bezig met ‘The Amsterdam Partch Project’: een ambitieus project met als doel om de muziek van Harry Partch tot leven te brengen. In Tonality Flux ligt de focus op zijn werk uit de jaren ’40 en op compositieopdrachten aan componisten van nu, voor de Partch instrumenten. Daarvoor liet Scordatura replica’s bouwen van zijn speciale instrumenten, zoals de Adapted Viola en Adapted Guitars, Kithara, Mazda Marimba, Diamond Marimba, Harmonic Canon, Chromelodeon en Bass Marimba.

Scordatura Ensemble laat u in dit concert van dichtbij kennis maken met deze fascinerende wereld en dit bijzondere instrumentarium. Na het concert bent u van harte welkom om zelf de instrumenten te proberen.

Programma

Harry Partch San Francisco: A setting of the Cries of Two Newsboys on a Street Corner [1943]
Harry Partch Progressions Within One Octave [1942]
Harry Partch Two Psalms [1943]:
The Lord is my Shepherd (Psalm 23), By the Rivers of Babylon (Psalm 137)
Aart Strootman Life, and Death, and Giants (2022) op een gedicht van Emily Dickinson (wereldpremière)
Kate Moore delen uit de suite Lamento (2020)

Pauze

Santa Ratniece I’m very happy… [2021]
Merijn Bisschops Tangents [2021]

Over het programma

Harry Partc h (1901-1974) was een eigenzinnige Amerikaanse componist en instrumentenbouwer, die unieke muziek componeerde die over de hele wereld bewonderaars kent. Partch vond de westerse 12-toons toonladder te beperkt voor het muzikale kleurenpalet waarnaar hij op zoek was en wilde meer noten tot zijn beschikking hebben. Met name ‘pure’ intervallen, zoals beschreven in de geschriften van de natuurkundige Hermann Helmholtz, intrigeerden hem mateloos. Na zijn studie aan het conservatorium besloot hij om het roer rigoureus om te gooien. Hij verbrandde al zijn composities en ging over tot de bouw van speciale instrumenten in een 43-toonsstemming om zijn idealen te bereiken. Dit leidde tot een wonderbaarlijk oeuvre.

In dit concert speelt het ensemble naast werken van Partch een aantal nieuwe werken, waaronder een wereldpremière gecomponeerd door Aart Strootman. Hij zal zijn gloednieuwe werk Life, and Death, and Giants zelf meespelen op een speciaal voor dit stuk gebouwde adapted guitar II.

Op het programma staat ook nieuw werk van de Australische componiste Kate Moore: enkele delen uit een cyclus van werken die samen een ode vormen aan de renaissance- dichteres Isabella di Morra die op tragische wijze aan haar eind kwam.

Dan een werk van de Letse componiste Santa Ratniece, waarvan de titel is afgeleid van een verloren gegaan werk van Harry Partch getiteld “I’m very happy to be able to tell you about this…” (1945). Alleen een onderdeel van het werk is teruggevonden: een opname van de stem van piloot Warren Ward in een radio-interview met de BBC. Hij vertelt daarin over de crash die hij ternauwernood overleefde in de 2^e wereldoorlog. Deze tape gebruikte Partch als basis voor een compositie, die beschouwd kan worden als een protest tegen de toenmalige oorlog.

Tenslotte hoort u een werk van Merijn Bisschops, dat zijn inspiratie vindt in underground muziek uit jaren ‘60/’70 van de vorige eeuw, een tijd waarin uiteenlopende avantgardistische bands in staat waren om verbluffende muziek te maken, zonder zich al te veel zorgen te maken over perfect tonaal gestemde instrumenten. De muziek van Tangents is bezwerend, met ritualistische herhaling, een soms ongrijpbare structuur en zwoele microtonaliteit.

Over de musici

Het Scordatura Ensemble voert muziek uit van hedendaagse componisten en klankkunstenaars die alternatieve stemmingen en microtonaliteit gebruiken als een manier om het harmonisch perspectief van muziek te verbreden. Scordatura begon als trio van stem, altviool en keyboard maar treedt inmiddels ook op met een grotere en variabele bezetting, onder artistieke leiding van altvioliste Elisabeth Smalt en zangeres Alfrun Schmid. Scordatura’s repertoire bevat klassiekers uit de microtonale en spectrale traditie aangevuld met nieuw werk, veelal in opdracht geschreven. Scordatura valt op met het uitdagende Amsterdam Partch Project, dat langzaam maar zeker alle vroege kamermuziek van de Amerikaanse instrumentenbouwer-componist Harry Partch natuurgetrouw herconstrueert en uitvoert, inclusief de instrumenten. Na de tournees The Truth about Tune (2002) en Rose Petal Jam (2017) is dit hun 3e tournee, genaamd Tonality Flux.

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met musici die gespecialiseerd zijn in dit bijzondere repertoire. U hoort in dit concert Reinier van Houdt op toetsen en Orlando Velazquez op percussie, evenals gitarist Aart Strootman die zijn eigen werk zal uitvoeren.

Merijn Bisschops (1981) die voor het ensemble het werk Tangents schreef, creëert kunstwerken waarin uiteenlopende disciplines met elkaar zijn verweven. Oog voor detail, gelaagde structuren en veelzijdige associaties kenmerken zijn gecomponeerde muziek, fotografie en videokunst. Hij is initiator van interdisciplinaire voorstellingen en werkt als componist, fotograaf en videomaker. Hij is artistiek leider van De Link in Tilburg.

Aart Strootman (1987) is gitarist, componist, instrumentenmaker en docent. Hij is in het bijzonder bekend door zijn werk met het ensemble F.C. Jongbloed, zijn optredens van werken van Steve Reich en TEMKO. Hij won tal van prijzen: de Gaudeamus Award (2017) Prix Annelie de Man, de 4Viola competitie (2018) en de Matthijs Vermeulenprijs (2019). Voor Scordatura bouwde hij de Diamond Marimba en de Bass Marimba. In Galerie Marzee zal hij in zijn nieuwe compositie Life, and Death, and Giants ook een zelfgebouwde Adapted Guitar II bespelen.

De Letse componiste Santa Ratniece (1977) schreef voor het ensemble het werk “I’m so happy…” , in opdracht van het Arena Festival in Riga, Letland. Santa studeerde in Riga, alsmede bij David Rowland aan het conservatorium in Enschede en bij Helena Tulve aan de Estlandse muziekacademie. In 2004 won zij de 1^e prijs aan het UNESCO International Rostrum of Composers. Sindsdien wordt haar werk overal ter wereld uitgevoerd, bijvoorbeeld door het Arditti Quartet, Kronos Quartet, Quatuor Molinari, Ensemble Recherche, diverse symfonieorkesten en Nederlandse ensembles als Capella Amsterdam en het Nederlands kamerkoor.

De concerten van de Stichting Moderne Muziek Nijmegen worden georganiseerd door vrijwilligers die werken op non-profit basis. De concerten worden financieel mogelijk gemaakt door
– de Gemeente Nijmegen,
– het Fonds Podiumkunsten
– donaties van vrienden van de Stichting

Tonality Flux is mede mogelijk gemaakt door het Fonds Podiumkunsten, Fonds 21, het Amsterdams Fonds voor de Kunst, het Sena Performersfonds, het Norma fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds e464n door giften van donateurs via onze Bass Marimba crowdfunding actie.